Ngày nay, với sự tăng cường quan tâm đến vệ sinh và an toàn, việc hiểu rõ về khái niệm “thiết bị phòng sạch” và danh sách các thiết bị liên quan đã trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn mơ hồ về khái niệm và tính năng của các thiết bị này.
Bạn có từng tự hỏi thiết bị phòng sạch là gì và chúng bao gồm những thiết bị nào? Bạn có quan tâm đến việc giữ gìn không gian sạch sẽ và cung cấp một môi trường làm việc an toàn và lành mạnh? Bạn có muốn tìm hiểu về các thiết bị cần thiết để duy trì sự trong sạch và chất lượng trong các phòng làm việc như phòng mổ, phòng thí nghiệm hay nhà máy sản xuất?
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về thiết bị phòng sạch và danh sách các thiết bị quan trọng để đảm bảo không gian sạch sẽ hoạt động hiệu quả. Bạn sẽ được tìm hiểu về các loại thiết bị như hệ thống lọc không khí, hệ thống lọc nước, máy quạt, hệ thống điều hòa không khí, các loại bộ lọc và cảm biến, và nhiều thiết bị khác.
Thiết bị phòng sạch
Thiết bị phòng sạch là gì?
Thiết bị phòng sạch đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng và an toàn cho các công trình nghiên cứu và sản xuất quan trọng. Chúng hỗ trợ trong việc tạo ra môi trường phòng sạch với chất lượng cao, giúp loại bỏ các hạt bụi và khói bụi đến mức tuyệt đối.
Phân loại thiết bị phòng sạch
Các thiết bị phòng sạch được phân thành ba loại cơ bản:
- Thiết bị phòng sạch lọc sơ cấp: Loại này là lọc không khí ban đầu, giúp loại bỏ bụi kích thước thông thường từ 20 micron trở lên.
- Thiết bị phòng sạch lọc thứ cấp: Được sử dụng để loại bỏ các hạt bụi kích thước từ 0.5 micron trở lên trong không khí với hiệu suất từ 50-95%.
- Thiết bị phòng sạch lọc HEPA: Loại này có khả năng lọc các hạt bụi kích thước 0.3 micron với hiệu suất lên đến 99%.
Vai trò của thiết bị phòng sạch
Sử dụng thiết bị phòng sạch giúp đạt chuẩn độ sạch cho các khu vực như nhà máy, xí nghiệp, bệnh viện, và khu thí nghiệm. Chúng giúp đảm bảo môi trường phòng sạch đạt tiêu chuẩn chất lượng, loại bỏ tối đa lượng bụi bên ngoài từ việc xâm nhập vào bên trong phòng sạch.
Đánh giá một phòng sạch an toàn và chất lượng không chỉ dựa vào yếu tố không gian không có bụi cao, nhiệt độ và áp suất được điều chỉnh đúng cách, mà còn phụ thuộc vào hiệu suất hoạt động của các thiết bị phòng sạch. Vì vậy, để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho người sử dụng, cần chú ý đến các thông số, chất liệu và chức năng của thiết bị phòng sạch để đáp ứng yêu cầu sử dụng.
Phân loại trang thiết bị phòng sạch
Thiết bị phòng sạch phổ biến
Trong lĩnh vực phòng sạch, có một số thiết bị quan trọng được sử dụng để đảm bảo môi trường làm việc sạch sẽ và an toàn. Dưới đây là một số thiết bị phòng sạch phổ biến:
1. Air Shower – Buồng thổi khí trong phòng sạch
Air Shower, còn được gọi là buồng thổi khí hoặc buồng tắm khí phòng sạch, là một thiết bị được đặt ở cửa ra vào của phòng sạch. Nhiệm vụ của nó là làm sạch và loại bỏ chất bẩn trên người hoặc các vật liệu trước khi chúng vào không gian sạch.
Air Shower hoạt động bằng cách sử dụng các quạt để thổi không khí qua bộ lọc HEPA, tạo ra không khí sạch và sau đó thổi mạnh vào môi trường trong buồng. Các chất bụi và ô nhiễm bám trên bề mặt quần áo hoặc nguyên vật liệu sẽ được loại bỏ bởi không khí sạch mạnh.
2. Pass Box – Thiết bị chuyển đồ trong phòng sạch
Pass Box là một thiết bị dùng để chuyển đồ nhỏ giữa môi trường sạch và môi trường không sạch, hoặc giữa các môi trường sạch với nhau để giảm nguy cơ lây nhiễm chéo cho phòng sạch. Pass Box có hai loại: Static và Dynamic.
Tính năng quan trọng nhất trên Pass Box là khóa liên động, tức là khi một cửa mở, cửa còn lại không mở được, từ đó ngăn không khí từ môi trường này xâm nhập vào môi trường khác, giảm nguy cơ lây nhiễm chéo. Pass Box cũng có thể được trang bị đèn UV để diệt khuẩn và làm sạch không khí và mẫu vật trước khi đưa vào phòng sạch.
3. Bàn sạch – Clean Bench
Clean Bench là một bàn làm việc có dòng khí thổi để cung cấp không khí sạch trên bề mặt làm việc, đảm bảo ngăn chặn ô nhiễm. Bàn sạch được sử dụng phổ biến trong các ngành công nghiệp như nghiên cứu, sản xuất, hàng không vũ trụ, sinh học, sản xuất dược phẩm, chế biến thực phẩm, và nhiều lĩnh vực khác.
Bàn sạch được khuyến nghị để sử dụng trong công việc với các vật liệu không nguy hiểm trong không khí sạch, nhằm tránh ô nhiễm. Nó đảm bảo bề mặt làm việc luôn được bao phủ bởi không khí đã được lọc qua bộ lọc HEPA, đảm bảo một môi trường làm việc sạch sẽ và an toàn.
4. FFU – Fan Filter Unit – Thiết bị lọc khí trong phòng sạch
FFU, viết tắt của Fan Filter Unit, là một thiết bị quan trọng trong phòng sạch, đảm nhận vai trò lọc không khí. Được gọi là Bộ lọc Quạt, Quạt FFU hoặc FFU phòng sạch, nó tạo ra không khí tinh khiết cho môi trường phòng sạch và được sử dụng rộng rãi trong việc tạo ra các phòng sạch đạt độ sạch cao. Ngoài ra, FFU còn được sử dụng trong các thiết bị như Clean Bench, Clean Booth, Tủ quần áo và nhiều ứng dụng khác.
5. Hepa Box – Hộp lọc HEPA cho hệ thống cấp khí phòng sạch
Hepa Box, hay còn được gọi là Hộp lọc Hepa hoặc cửa cấp khí phòng sạch, là một thiết bị cuối cùng trong hệ thống cấp khí trung tâm trong phòng sạch. Nó được sử dụng phổ biến trong các phòng sạch, đặc biệt là các phòng sạch ở mức độ Class 10000 đến Class 1000. Hepa Box hoạt động với một hộp tĩnh áp và bộ lọc, không khí đi vào hộp tĩnh áp và sau đó qua bộ lọc HEPA. Khi rời khỏi Hepa Box, không khí đã được lọc sạch và đạt tiêu chuẩn về độ sạch.
6. Blower Filter Unit – Thiết bị lọc khí phòng sạch với quạt
Blower Filter Unit (BFU) là một thiết bị lọc khí có quạt gắn trên trần phòng sạch. BFU là một biến thể của FFU với hai module độc lập tách rời, được kết nối bằng ống mềm hoặc khớp nối mềm. Điều này giúp kết nối dễ dàng với hệ thống điều hòa, tăng áp lực và lưu lượng không khí, cũng như tăng hiệu suất tuần hoàn cho phòng sạch. BFU được ứng dụng phổ biến trong các không gian nhỏ như văn phòng, công ty, trường học và cả không gian lớn như khu công nghiệp, trung tâm thương mại. Đặc điểm nổi bật của BFU là giúp căn phòng trở nên trong lẻo và sạch sẽ hơn.
7. Clean Booth – Phòng sạch di động
Clean Booth, còn được gọi là phòng sạch di động, là một dạng phòng sạch thu nhỏ có khả năng di chuyển. Nó được xây dựng để duy trì độ sạch một cách dễ dàng, tiết kiệm chi phí và có thể đặt ở những không gian không sạch nhưng vẫn đáp ứng yêu cầu về độ sạch. Clean Booth là một giải pháp linh hoạt cho các ứng dụng đa dạng và giúp giảm chi phí đầu tư cho xây dựng phòng sạch cố định.
8. Laminar Flow Hood – Tủ dòng chảy tầng
Laminar Flow Hood, hay còn được gọi là Tủ dòng chảy tầng, là một thiết bị làm việc khép kín được sử dụng để tạo ra môi trường làm việc không có ô nhiễm thông qua dòng chảy tầng của không khí từ bộ lọc Hepa. Đây là một thiết bị phổ biến trong phòng sạch, đảm bảo môi trường làm việc sạch sẽ và an toàn.
9. Dispensing Booth – Downflow Booth – Buồng cân
Dispensing Booth, còn được gọi là Downflow Booth hay Buồng cân, là một loại thiết bị phòng sạch đặc biệt được sử dụng trong quá trình pha chế, lấy mẫu, cân bột và hóa chất trong các ngành công nghiệp dược phẩm, công nghệ sinh học và hóa chất. Dispensing Booth có khả năng tạo ra áp suất âm để ngăn ngừa ô nhiễm từ môi trường bên ngoài, đồng thời bảo vệ người vận hành, sản phẩm/mẫu vật và môi trường xung quanh.
Dispensing Booth cũng có tên gọi khác như Downflow Booth, Buồng Cân, RLAF (Reverse Laminar Airflow) hoặc LAF Cân.
Các sản phẩm phụ trợ, nội thất phòng sạch
Bàn phòng sạch, ghế phòng sạch và chống tĩnh điện
- Bàn phòng sạch, ghế phòng sạch (esd chair, clean room bench) là các sản phẩm được thiết kế đặc biệt để đáp ứng yêu cầu của môi trường phòng sạch. Chúng có khả năng chống tĩnh điện, giúp bảo vệ linh kiện và người sử dụng khỏi những rủi ro liên quan đến tĩnh điện.
Khay, hộp cất chống tĩnh điện
- Khay chống tĩnh điện, hộp cất chống tĩnh điện (anti static tray, box) là các sản phẩm được sử dụng để lưu trữ và bảo quản linh kiện, sản phẩm trong môi trường phòng sạch. Chúng giúp ngăn chặn tĩnh điện và bảo vệ khỏi sự ô nhiễm bên ngoài.
Xe đẩy inox chống tĩnh điện
- Xe đẩy inox chống tĩnh điện (Stainless steel trolley antistatic) là một sản phẩm phụ trợ quan trọng trong phòng sạch. Chúng được sử dụng để vận chuyển linh kiện, thiết bị và sản phẩm trong môi trường không có tĩnh điện, đảm bảo an toàn và chất lượng.
Kệ cất bảng mạch chống tĩnh điện
- Kệ cất bảng mạch chống tĩnh điện (antistatic rack) là một thiết bị quan trọng trong quá trình lắp ráp và lưu trữ bảng mạch trong môi trường phòng sạch. Chúng giúp ngăn chặn tĩnh điện và bảo vệ bảng mạch khỏi các tác động có thể gây hỏng hóc.
Màn che chống tĩnh điện
- Màn che chống tĩnh điện (anti static curtain) là một sản phẩm sử dụng để tạo ra phân chia không gian và ngăn chặn tĩnh điện trong môi trường phòng sạch. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ linh kiện và thiết bị khỏi tác động của tĩnh điện.
Vật tư phòng sạch, đồ dùng phòng sạch
- Trang phục bảo hộ phòng sạch, áo quần phòng sạch (Clean room garments, clean room suit) là những sản phẩm được thiết kế đặc biệt để bảo vệ người sử dụng khỏi ô nhiễm và đảm bảo độ sạch trong môi trường phòng sạch. Chúng bao gồm áo, quần và các phụ kiện khác như nón, khẩu trang, găng tay và bít tất tay.
- Bao bọc giày phòng sạch (clean room shoes cover) là những vật liệu bảo vệ giày, giúp ngăn chặn ô nhiễm từ bên ngoài vào trong phòng sạch.
- Khẩu trang phòng sạch (Clean room mask) là một sản phẩm bảo hộ được sử dụng để ngăn chặn bụi, hạt và các tác nhân ô nhiễm khác từ thụ động vào môi trường phòng sạch và bảo vệ hô hấp của người sử dụng.
- Mũ phòng sạch, trùm đầu phòng sạch (Clean room cap, clean room head cover) là các sản phẩm được sử dụng để che phủ đầu và tóc của người sử dụng, giúp ngăn chặn tóc rụng và ô nhiễm từ bên ngoài vào trong môi trường phòng sạch.
- Găng tay phòng sạch, bít tất tay phòng sạch (clean room gloves) là các sản phẩm bảo hộ được sử dụng để bảo vệ tay và ngón tay khỏi ô nhiễm và tiếp xúc với các chất ô nhiễm trong quá trình làm việc trong môi trường phòng sạch.
- Tấm dính (hút) bụi (Sticky mat) là một sản phẩm sử dụng để giữ sạch sàn và bề mặt trong môi trường phòng sạch. Chúng có khả năng hút bụi và các hạt nhỏ, ngăn chặn ô nhiễm từ bước chân.
- Tấm nệm cao su (Rubber mat) được sử dụng để bảo vệ sàn và giảm tiếng ồn trong môi trường phòng sạch.
- Bông lau các linh kiện (Cotton swab) là những công cụ nhỏ được sử dụng để làm sạch và vệ sinh các linh kiện nhạy cảm trong môi trường phòng sạch.
- Các loại giấy và khăn lau trong phòng sạch (Clean room wiper) là các vật liệu được sử dụng để lau chùi và vệ sinh các bề mặt trong môi trường phòng sạch.
- Bút viết và giấy sử dụng trong phòng sạch (Clean room pen, clean room paper) là các sản phẩm được thiết kế đặc biệt để đáp ứng yêu cầu về độ sạch và không gây ô nhiễm trong quá trình sử dụng trong môi trường phòng sạch.
Những chú ý khi lựa chọn thiết bị phòng sạch
Xác định nhu cầu
Khi lựa chọn thiết bị phòng sạch, cần xác định rõ nhu cầu của bạn dựa trên các yếu tố sau đây:
- Xác định tiêu chuẩn và cấp độ sạch mà phòng sạch của bạn cần đạt.
- Phòng sạch được sử dụng trong ngành công nghiệp nào?
- Các yêu cầu về chống tĩnh điện.
- Các tính năng mà thiết bị phòng sạch cần có.
- Nhiều vấn đề cụ thể khác.
Xem xét thông số kỹ thuật của thiết bị phòng sạch
Để lựa chọn thiết bị phù hợp, cần có thông tin về các yêu cầu kỹ thuật sau:
- Hiểu rõ tất cả các yêu cầu của phòng sạch mà bạn đang sử dụng.
- Xem xét vật liệu của thiết bị, đảm bảo phù hợp với yêu cầu về độ sạch và chất lượng.
- Tìm hiểu tính năng tiêu chuẩn của thiết bị, đảm bảo nó đáp ứng tiêu chuẩn cần thiết.
- Xác định kích thước của thiết bị phù hợp với không gian và yêu cầu công việc của bạn.
- Đảm bảo tuân thủ các quy định về chống tĩnh điện nếu yêu cầu.
- Xem xét các tính năng khác có sẵn trên thiết bị.
Thiết kế của các thiết bị phòng sạch
- Nên chọn thiết bị phòng sạch sử dụng các vật liệu có thể cung cấp mức độ sạch đáp ứng các yêu cầu của ISO 14644-4.
- Đánh giá mức độ phù hợp của thiết bị phòng sạch về độ sạch của các hạt trong không khí.
- Các thiết bị cần phải có thiết kế nhẵn, có thể làm sạch, không bám bụi và ít thải ra hạt.
- Trong một số điều kiện cụ thể, thiết bị trong phòng phải có bề mặt nghiêng.
- Tủ lưu trữ, tủ đựng quần áo và ghế dài, và các đồ nội thất khác trong phòng thay đồ nên sử dụng thép không gỉ hoặc laminate đặc.
Khả năng làm sạch của vật liệu và thiết kế
- Một yếu tố quan trọng khi lựa chọn thiết bị phòng sạch là khả năng làm sạch. Vật liệu được sử dụng trong thiết bị phải có khả năng chịu được các hóa chất khắc nghiệt để khử trùng môi trường phòng sạch.
- Thiết kế của thiết bị cũng đóng vai trò quan trọng trong việc làm sạch và vệ sinh. Thiết bị với bề mặt trơn nhẵn và không có góc cạnh sẽ giúp ngăn ngừa bám bụi và dễ dàng vệ sinh hơn.
Thay thế và bảo trì thiết bị
- Dù ai cũng muốn tránh tình huống hỏng hóc, nhưng việc dự phòng là điều cần thiết. Khi mua thiết bị, nên đảm bảo rằng có sẵn phụ tùng thay thế quan trọng để chuẩn bị cho trường hợp cần thiết.
- Yêu cầu nhà cung cấp cung cấp thông tin về kiểu dáng, mẫu mã và danh sách phụ kiện thay thế của thiết bị. Ngoài ra, nắm rõ thời gian hoạt động và sử dụng của từng phụ kiện để lập kế hoạch thay thế và bảo trì một cách cụ thể.
- Trong trường hợp thiết bị phức tạp, có thể cần sự can thiệp của nhân viên kỹ thuật chuyên môn. Hỗ trợ từ nhà cung cấp hoặc nhà sản xuất trong việc cung cấp hướng dẫn và dịch vụ kỹ thuật sẽ giúp giải quyết các vấn đề khó khăn liên quan đến thay thế và bảo trì.
- Đồng thời, tuân thủ các quy định và hướng dẫn của nhà sản xuất về quy trình thay thế và bảo trì là rất quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình thực hiện các hoạt động này.
Chất lượng và chi phí của thiết bị phòng sạch
Chất lượng của thiết bị phòng sạch là một yếu tố quan trọng cần xem xét khi lựa chọn. Đảm bảo rằng thiết bị được sản xuất và kiểm định theo các tiêu chuẩn chất lượng hàng đầu.
Cần xem xét độ tin cậy và hiệu suất của thiết bị. Đảm bảo rằng nó có khả năng hoạt động ổn định và đáng tin cậy trong suốt quá trình sử dụng.
Tham khảo các đánh giá và đánh giá từ người dùng khác về thiết bị phòng sạch mà bạn quan tâm. Điều này sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan về chất lượng của sản phẩm.
Ngoài chất lượng, chi phí cũng là một yếu tố quan trọng cần xem xét. So sánh giá cả và tính toán tổng chi phí, bao gồm cả giá mua ban đầu, chi phí vận hành và bảo trì.
Hãy cân nhắc sự cân đối giữa chất lượng và chi phí. Đôi khi, một số thiết bị có giá thấp hơn có thể không đảm bảo chất lượng tốt, trong khi một số thiết bị cao cấp có thể vượt quá ngân sách của bạn. Tìm hiểu và tìm ra sự cân nhắc tốt nhất giữa hai yếu tố này.
Hãy lưu ý rằng chi phí của thiết bị phòng sạch không chỉ bao gồm giá mua ban đầu mà còn bao gồm cả các chi phí liên quan như vận chuyển, lắp đặt, bảo trì và thay thế.
Cuối cùng, hãy xem xét đáng giá giữa chất lượng và chi phí của thiết bị phòng sạch để đảm bảo rằng bạn đang đầu tư vào một sản phẩm đáng tin cậy và có hiệu suất cao nhất với nguồn lực tài chính của bạn.
Trên đây là những thông tin cơ bản về thiết bị phòng sạch và danh sách các thiết bị quan trọng để duy trì một môi trường làm việc sạch sẽ và an toàn. Hy vọng rằng thông tin đã cung cấp sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm và các loại thiết bị liên quan.
Thiết bị phòng sạch đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực, từ y tế, nghiên cứu, sản xuất cho đến công nghệ cao. Việc sử dụng đúng và hiệu quả các thiết bị này không chỉ giúp đảm bảo môi trường làm việc trong sạch và an toàn mà còn góp phần nâng cao chất lượng và hiệu suất công việc.
Với sự tiến bộ của công nghệ, các thiết bị phòng sạch ngày càng được phát triển và cải tiến để đáp ứng nhu cầu đa dạng của các ngành công nghiệp. Việc lựa chọn và áp dụng đúng thiết bị phù hợp với yêu cầu của từng môi trường là điều cần thiết để đạt được hiệu quả tối đa.
